Overslaan en naar de inhoud gaan

Crew Lancaster NN775

Derde crash
Vliegtuig type Lancaster


De Engelse bommenwerper Lancaster NN775 van het 514de RAF Bomber Command Squadron crashte op 5 maart 1945 om 15u in de Pamelenstraat in deelgemeente Bunsbeek. Het toestel kwam neer vlak bij de Velpe op 10 meter van de weg. Ooggetuigen zagen het grote vliegtuig met de neus naar beneden duiken en volledig in de drassige grond aan de Velp verdwijnen. Door grondig onderzoek in 2016 konden we als gemeente niet alleen eindelijk het vliegtuig en de voltallige bemanning bergen, maar kwamen we ook heel wat te weten over de bemanningsleden.

De vliegcrew van de Lancaster NN775 stond onder leiding van de 23-jarige Flying Officer Holman Kerr, een Noord-Ier. De navigator was de 21-jarige joodse Flight Sergeant Sidney Smith. De 20-jarige Sergeant Christopher Hogg uit Birmingham bemande de rugkoepel. De 20-jarige Sergeant William Marsden uit Lancashire was de boordtechnieker en Sergeant Frank Clarke was de bommenrichter. Deze vijf bemanningsleden waren afkomstig van het Verenigd Koninkrijk. De crew bestond verder uit de 18-jarige Australische Flight Sergeant Allan Olsen die in oktober 1942 vertrok vanuit het rekruteringskantoor van zijn geboortestad Toowoomba, in het Australische Queensland met een schip naar Canada. Daar werd hij opgeleid tot radiotelegrafist en boordschutter. En het zevende bemanningslid was de 23-jarige Sergeant Herbert Thomas die afkomstig was uit Jamaica. Hij bemande de schietkoepel in de staart van het 21 meter lange vliegtuig. Het was tijdens hun opleiding in Canada waar deze 7 jonge mannen elkaar leerden kennen. 514 de squadron LancasterBij hun aankomst bij het 514de Squadron op de vliegbasis van Waterbeach in Engeland werden de zeven niet meteen operationeel ingezet. Raadpleging van de dagboeken van het smaldeel leert ons dat hun opdrachten pas begonnen met een eerste operatie op 18 februari 1945. Hun zevende en laatste missie begon op de ochtend van de fatale dag 5 maart 1945. Die dag stegen ze op in het Engelse Waterbeach Cambridge met 169 andere bommenwerpers en was hun doel Gelsenkirchen in Duitsland voor een aanval op een benzineraffinaderij. Die dag om 10u35 vertrok de Lancaster NN775 op de startbaan van de militaire luchthaven Waterbeach. De Duitse tegenstander zat op de knieën, de oorlog zou bovendien niet zo heel lang meer duren. Gelsenkirchen zou men na 2,5 uur vliegen bereiken en de terugtocht zou minder dan twee uur duren. Maar op 5 maart 1945 beet de Duitse luchtafweer fors van zich af waardoor twee toestellen beschadigd naar Waterbeach terugkeerden. De bemanningen rapporteerden ook dat ze zagen hoe één bommenwerper neergehaald werd boven het doelgebied en vermoedelijk werd ook de Lancaster NN775 geraakt door vijandelijk vuur waardoor het nadien in Bunsbeek crashte.

Kort na de crash arriveerde een Brits team op de locatie van de crash in Bunsbeek en al snel werd duidelijk dat er niet veel zichtbaar nog overbleef van het vliegtuigwrak dat in de drassige ondergrond was gezakt. Men kon niet alle lichamen bergen en enkele weken later was alle hoop geweken toen een onderzoeksteam in de koude modder ploeterde, zoekende naar de resterende bemanning. Een jaar later op 23 maart 1946 keerde een gespecialiseerd team terug naar de Pamelenstraat en werd er opnieuw een poging ondernomen om alle lichamen te bergen, maar zonder resultaat. Squadron Leader Clowes, die de taak had alle crashplaatsen te bezoeken waar nog vraagtekens waren omtrent het lot van de bemanning, schreef : “Er blijft niks over op de plaats van de crash, enkel een kuil van zes op twee meter, vol water.

De lichamen die na de crash wel gevonden waren werden begraven in de tuin van het militair hospitaal van Heverlee, onder een kruis met de vermelding “Bomber crew (perhaps 5) Killed 5-3-45”. De zeven families moesten vrede nemen met het feit dat hun zoon nooit zou terugkeren. Een grafsteen op de intussen als militaire begraafplaats ingerichte site in Heverlee, zou hun lot definitief bezegelen. In het register zijn de zeven stenen evenwel één collectief graf. Het verhaal van de NN775 was er voor de families van de slachtoffers één met vele vraagtekens. Uit respect voor deze soldaten die mee gestreden hebben voor de vrijheden die wij allen vandaag kennen heeft het gemeentebestuur van Glabbeek op 11 november 2016 het vliegtuig opgegraven en de lichamen van de bemanningsleden die nog in de ondergrond zaten na 71 jaar geborgen om hen een waardig graf te geven op hun laatste rustplaats op het militair kerkhof van Heverlee.

 

Graf Lancaster Heverlee
7 graven van de verongelukte bemanning in Heverlee
Vliegroute
Vliegroute van het gecrashte vliegtuig
Bronnen
Operations Record Book 514 Squadron, The National Archives, Kew
The Lurgan Mail, 27 september 1947
Commonwealth War Graves Commission
Australian War Memorial archives, Canberra, Australia
Chorley, Bill: Bomber Command losses of the 2nd World War, 1944, Midland Counties, 1997
Middlebrook, Martin: Bomber Command Diaries, Midland Counties
www.luchtvaartgeschiedenis.be
www.caribbeanaircrew-ww2.com
Mailverkeer familie Smith, 2016, verstrekt door Benny Ceulaers (Planehunters)
Met bijzondere dank aan André Bruynickx, die zich al jarenlang engageert om de betrokken familieleden op te sporen, Ben Cleynen en burgemeester Peter Reekmans.